24. religie minojczyków, pelazgów, mykeńczyków, licja, lidia, orfizm, grecja, hellenizm

24. 8. 2. 7. 5. literatura (cz 12)

autorzy i dzieła (cz 7)

korinna (vi w pne) - pisała pieśni religijne, partenia, epigramaty, preferowała tematy mitologiczne o bohaterach beocji. 

ksenofanes - wędrowny rapsod. 

księga suda - leksykon bizantyjski z x w zawierający ok 900 artykułów historycznych i literackich, w których można przeczytać informacje o 4000 autorach, bezcenne źródło danych o zróżnicowanej jakości. imię sud ma pochodzić od słowiańskiej swidby (jasności). 

kwintus ze smyrny (druga poł iii w). 

- posthomerica - poemat składający się z 14 ksiąg, miał uzupełniać lukę pomiędzy iliadą i odyseją. 

leonidas z tarentu (ur ok 320 pne) - pisał epigramaty, pieśni biesiadne i erotyczne, utwory opisujące życie biedaków. 

likymnios z chios (iv w pne) - pisał dytyramby, między innymi na część hygiei, endymiona. 

jakub locher (przełom xv i xvi w). 

- iudicium paridis - dramat przetłumaczony anonimowo na polski pod tytułem sąd parysa kólowica trojańskiego. 

thomas lodge (ok 1556/1557 - 1625). 

- scillaes matemorphosis - poemat z 1589. 

longos (ii w). 

- dafnis i chloe - dramat. 

lukian z samosat (ok 120 - ok 190). 

- prometeusz albo kaukaz (ii w). 

- lucjusz czyli osioł - opowiadanie oparte na milesiaka arystydesa z i w pne. czarownica abroja zamieniła przez pomyłkę lucjusza w osła za pomocą czarodziejskiej maści. po serii przygód, zjadłszy kilka róż, lucjusz zamienia się w człowieka. opowiadanie stało się kanwą metamorfoz apulejusza. 

lukillios (i w ne) - pisał epigramaty, także umieszczone w antologii palatyńskiej. 

maksym planudes (xiv w) - mnich. 

- antologia planudejska - siedem ksiąg, wyciąg ze zbioru antologii palatyńskiej konstantyna kefalasa. 

ubaldo mari (xviii w). 

- la giasoneide, o sia la conquista del vello d’oro - epos z 1780 o wyprawie argonautów dedykowany fryderykowi wielkiemu. 

marmor parium - kronika grecka wyryta na marmurowej tablicy. obejmuje okres od założenia aten przez kekropsa do ok 300 pne. ocalała dolna część tablicy (obecnie w ashmolean museum), zawiera między innymi opowieść o deukalionie, opowieść o potopie, przekazanie ludziom przez demeter wiedzy o uprawie zbóż, upadek troi. 

meleager z gadary (i w pne) - napisał 128 epigramatów. 

- ok 60 pne stworzył antologię wieniec zawierającą epigramy własne i innych 48 autorów, w tym safony, leonidasa z tarentu, erinny z telos, asklepiadesa z samos, kallimacha z cyreny, symonidesa, antyatra z sydonu. 

menander (342-291 pne) - poeta i konediopisarz. 

- grający na aulosie - komedia związana z zawodami. 

- kitarzysta - komedia związana z zawodami. 

- zabobonnik - komedia o przywarach. 

- pijaństwo - komedia o przywarach. 

- odludek albo mizantrop - komedia, której akcja toczy się wokół wyznawców pana. 

- sąd polubowny - mówi o tym, jak chariscjos w czasie tauropoliów uwiódł po pijanemu w ciemnościach nieznaną dziewczynę. 

menippos (iv/iii pne) - stworzył tzw satyrę menippejską zawierającą ironię, krytykę ludzi i bogów, motywy komedii i parodii. 

- listy bogów niby przez bogów ułożone. 

- odwiedziny w podziemiu. 

molier (15 i 1622 - 17 ii 1673). 

- amfitrion - komedia. 

lewis morris (8 iv 1726 - 22 i 1798). 

- the epis of hades - poemat z 1877, trzy księgi: tartar, hades, olimp.

Waldemar Mierniczek