24. religie minojczyków, pelazgów, mykeńczyków, licja, lidia, orfizm, grecja, hellenizm

24. 9. 5. 5. wróżenie, wyrocznie (cz 7)

wróżbici: (cz 1)

 

- ajsakos - wnuk wieszcza meropsa, syn arisbe i priama, odziedziczył po dziadku dar jasnowidzenia, merops szkolił go w interpretacji snów, 

killa była córką laomedona i strymo, leukippe lub placi. hekabe, żona priama śniła, że urodziła żagiew, od której spłonęła troja. król zasięgnął rady u swojego syna, wieszczka ajsakosa, który oznajmił, że dziecko, które ma przyjść na świat, będzie zgubą kraju i kazał go zabić. priam zabił swoją siostrę killę i jej syna munipposa, urodzonego z tajnego związku z tymojtesem. pochował ich w sanktuaium trosa. przed północą hekabe urodziła parysa. inna wersja: killa była żoną tymojtesa, a jej syn był poczęty z priamem (mykeńczycy, grecja). 

- amfilochos - syn alkmeona, wieszczek, założył z wieszczkiem mopsosem mallos, kiedy do niego powrócił po latach, mopsos odmówił oddania mu miasta, wywiązała się walka, która zakończyła się zgonem obu przeciwników, 

- amfilochos - syn amfiaraosa i eryfili, sławny wieszczek, założył wiele wyroczni, wspierał wieszczka kalchasa, 

- chejron - apollo zakochany w kyrene usłyszał przepowiednię od chejrona: apollo zabierze kyrene za morze do ogrodów zeusa i uczyni ją królową wielkiego miasta, kyrene będzie przychylna myśliwym i rolnikom i urodzi apollinowi syna, hermes zastąpi położną, zabierze syna do rodziny i matki ziemi (???) nakazując żywić niemowlę ambrozją i nektarem, gdy syn dorośnie uzyska tytuł "nieśmiertelnego zeusa", "czystego apollina" i "strażnika trzód", 

- demiurg - wróżbita (odyseja), 

- eufemos - syn posejdona, miał dar proroczy i pomógł argonautom przepłynąć symplegady wypuściwszy na próbę gołębia, nad jeziorem tritonis odnalazł drogę do morza śródziemnego dzięki pomocy trytona, który obdarzył go magiczną grudką ziemi - zapowiedzią panowania potomków eufemosa w libii, 

- fineus - syn agenora, król tracji, wieszczek, od bogów otrzymał zdolność przepowiadania przyszłości, zeus postanowił go ukarać, umieścił go na wyspie, gdzie było pełno jedzenia, gdy fineus brał do ust jedzenie harpie wyrywały mu je z rąk, ponadto zanieczyszczały żywność, oswobodził go jazon i argonauci, 

- frajzjos - cypryjczyk, przepowiedział buzyrysowi, że trzeba złożyć zeusowi ofiarę z wszystkich cudzoziemców znajdujących się w egipcie, aby oddalić głód, został stracony jako pierwszy, 

- glaukos - bóg morski, wieszczek, 

nycheja zabiła hymena, gdy dowiedziała się, iż rozkochał w sobie pojasa i demonassę. zrobiła to namówiona przez herę, gdyż według przepowiedni glaukosa syn z tego związku miał zostać zabójcą najsłynniejszego syna zeusa. 

- helenos, syn priama i hekabe, przepowiadał przyszłość jak jego siostra bliźniaczka kasandra, był ulubieńcem apollina, dostał od niego łuk z kości słoniowej, z którego ranił w rękę achillesa, przepowiedział parysowi wszystkie nieszczęścia związane z heleną, gdy grecy dowiedzieli się, że tylko on zna warunki pod jakimi mogą zdobyć troję, postanowili go pojmać, zrobił to odyseusz, helenos podał grekom szereg cennych informacji (np o niezbędnej obecności przy zdobywaniu troi neoptolemosa i filokteta, który władał łukiem otrzymanym od heraklesa) lub nawet wymyślił konia trojańskiego, po upadku troi zachował życie, przepowiedział eneaszowi założenie rzymu. 

przybywszy na delos eneasz został przyjęty przez aniusza, kapłana apollina. apollo przez aniusza kazał mu udać się do krainy przodków przepowiadając tron i władzę. eneasz udał się na kretę, gdzie spotkał się z gniewem hery za wywołanie sporu o złote jabłko. gdy ludzie eneasza osiedlili się na krecie hera zesłała na nich zarazę i susze. anchizes, ojciec eneasza, wysłał posłańców do delos, aby w świątyni błagali o rady co robić. w tym czasie eneasz miał sen, że przeznaczona mu jest italia. na chaonii spotkał trojan, między innymi helenosa, który wyjawił mu część przyszłości potwierdzając wyrocznię o ziemi i tronie w italii. 

- idmon - wróżbita, syn abasa i kyrene, przewidział własną śmierć podczas wyprawy argonautów, ale mimo to chciał wziąć w niej udział, zginął zabity przez dzika, 

- karya, lyko, orfe - córki diona i amfitei, które apollo obdarzył mocą wieszczą z zastrzeżeniem, żeby nie wnikały w sprawy bogów, gdy pojawił się dionizos pokochał karyę, orfe i lyko zaczęły szpiegować siostrę i boga, za karę za wścibstwo bogowie zamienili je w skały, karya została przemieniona w drzewo orzechowe, 

- kasandra - córka priama i hekabe, otrzymała od apollina dar przewidywania przyszłości, a gdy odrzuciła jego awanse, apollo rzucił na nią przekleństwo i nikt nie dawał wiary jej przepowiedniom, co skończyło się tragicznie dla trojańczyków, którzy jej nie posłuchali (mykeńczycy, grecja), 

koń trojański został wpuszczony do troi pomimo ostrzeżeń kasandry i laokoona (mykeńczycy, grecja). 

kiedy agamemnonem wracał spod troi kasandra przestrzegła go, że rycerze zostaną zabici. agamennon nie uwierzył w przepowiednię, która została potwierdzona przez widmo achillesa (mykeńczycy, grecja). 

- kirke, córka heliosa i perseis lub hekate, wróżbitka i czarodziejka, mieszkała na wyspie ajaja, gdzie przez rok przetrzymywała odyseusza powracającego spod troi zamieniwszy jego towarzyszy w świnie, urodziła mu telegonosa (mykeńczycy, grecja), 

- ksantos - koń achillesa, który został skarcony przez achillesa za pozwolenie na śmierć patroklosa, hera obdarzyła go umiejetnością mowy i łamiąc boskie prawa ksantos przepowiedział achillesowi śmierć, erynie odebrały mu dar mowy, 

- laokoon - podczas oblężenia troi ostrzegł trojan przed koniem trojańskim rzucając w niego oszczepem, żeby pokazać, że głucho dźwięczy, gdy składał ofiarę posejdonowi prosząc o zesłanie burzy na wrogą flotę, z morza wyszły dwa ogromne węże i zabiły laokoona i jego dwóch synów, trojanie nie wiedzieli, że jest to kara za świętokradztwo i myśleli, że jest to sprzeciw boga i należy przyjąć konia trojańskiego, 

- medea - przepowiedziała eufemosowi, sternikowi argo, że będzie rządził libią, co spełniło się, gdy battos, potomek eufemosa założył cyrenę.

Waldemar Mierniczek