25. religie etrusków, italików, sabinów, wenetów, rzymian i włochów

25. 7. 1. 4. pozostałe zwierzęta

 

hekate składano w ofierze ryby. 

podczas święta vulcanaliów, które odbywały się 23 viii, wrzucano do ognia ryby. 

trytony przedstawiano jako istoty grzmiące w wielkie muszle. 

z powodu podobieństwa do kobiecych zewnętrznych narządów płciowych porcelanki były zawieszane przed wejściem do domów publicznych. 

canis (pies) i canicula (piesek) zostali wraz z orionem i skorpionem, który ukąsił oriona w piętę, przeniesieni na niebo jako gwiazdy. 

w czasie paganaliów składano ofiary dla ceres i mater tellus, prosząc o ochronę zasiewów przed mrówkami, zimnem, złą pogodą, chwastami i pasożytami.

 

25. 7. 1. 4. 1. pies/wilk/lis

 

sybilla prowadząc eneasza do podziemi uśpiła cerbera ciastkiem z makiem i miodem (wergiliusz). 

syriusz to pies oriona, gwiazda. canis (pies) i canicula (piesek) zostali wraz z orionem i skorpionem, który ukąsił oriona w piętę, przeniesieni na niebo jako gwiazdy. 

hipostazą asklepiosa (eskulapa) i jego atrybutem był pies. 

zwierzęciem poświęconym adranusowi był pies (sykulowie). w pobliżu jego świątyni wałęsały się tysiące psów (klaudiusz elian). 

silvanus był wyobrażany z psem. 

psiogłowcy (cynocefale) żyli w górach indii (pliniusz starszy). 

podczas robigaliów flamen quirinalis składał ofiarę z psa i owcy. 

hekate przedstawiano pod postacią suki lub wilczycy, w towarzystwie psów. 

amulius, król alba longa, kazał zagłodzić reę sylwię, a bliźnięta (romulus i remus) wrzucić do tybru. koszyk z dziećmi zaczepił o pień drzewa, a płaczące bliźnięta usłyszała wilczyca, która przychodziła codziennie karmić je. według innej wersji wilczyca karmiła wilczęta w świątyni luperkal na palatynie. 

inna wersja: pasterz faustulus znalazł romulusa i remusa w wilczym legowisku i zabrał do domu, gdzie wychowała je jego żona akka larentia. 

luperkus to wilcze bóstwo, magiczny stróż, opiekun stad chroniący je przed wilkami. jego siedzibą była jaskinia luperkal (italikowie). w czasie luperkaliów luperkusowi składano w ofierze kozę lub kozła i psa. 

pasterze powierzali marsowi stada przed watahami wilków, poświęcony był mu szary wilk. 

soranus był łączony z kultem wilka. 

wilk był symbolem założenia rzymu i legionów rzymskich. 

plemiona iliryjskie nosiły wilcze nazwy, np lukani. 

lis to zoomorficzna postać robigo i robigusa. podczas święta cerealiów, 25 kwietnia, urządzano polowanie na lisa. od czasów oktawiana augusta (12 ne) w ostatnim dniu wypuszczano na arenę lisy z przywiązanymi do ogonów płonącymi pochodniami. w 19 ne cerealia połączono z igrzyskami. 

legenda: 

w 390 pne gallowie postanowili zdobyć nocą wzgórze kapitolu. wybrali najbardziej strome podejście. kiedy obrońcy miasta zasnęli, o zbliżaniu się wroga ostrzegły gęsi poświęcone junonie, atak został odparty, rzymianie obnieśli jedną z gęsi w lektyce, psy zostały ukarane (jednego z nich powieszono).

Waldemar Mierniczek